.png)
Vatandaşların 2021 senesinde elde ettikleri kira gelirlerini 1-31 Mart 2022 tarihleri arasında beyan etmeleri gerekiyor. Eğer 2021’de mesken olarak kiraya verdiğiniz gayrimenkulden kazanmış olduğunuz kira geliri toplamda 7 bin lira şu demek oluyor ki aylık 583 lirayı geçmiyorsa bu beyannameyi verip vergi ödemek zorunda değilsiniz. Hiç uğraşmayın. Ama bu ücreti aşan geliriniz var ise beyanname koşul. Anne, baba, çocuk ve kardeşleriniz evinizde oturuyorsa emsal kira bedeli hesaplamak zorunda değilsiniz ama bu kişiler ikinci bir evinizde de oturuyorsa bildirge verip kira ödemek zorundasınız. Hala, dayı, teyze veya yeğeniniz de kiracınız ise kira bedeli almasanız bile beyanname verip vergi ödemek zorundasınız.
Vatandaşın almış olduğu kira için vergi ödeyeceği bir mart ayı daha geldi çattı. Vatandaşların 2021 yılında
ev ve diğer gayrimenkullerinden elde ettikleri kira gelirlerini 1-31 Mart 2022 tarihleri arasında beyan etmeleri gerekiyor. Bu makale dizimizde kira geliri nedeniyle verilmesi ihtiyaç duyulan bildiri ve ödenmesi gereken vergi ile ilgili her türlü detayı inceleyeceğiz. Öncelikle derhal belirtelim eğer 2021’de kazanmış olduğunuz kira geliri toplamda 7 bin lira şu demek oluyor ki aylık 583 lirayı geçmiyorsa bu beyannameyi verip vergi ödemek zorunda değilsiniz. Örnek olarak Ali bey, 2021 yılında meskenini aylık 550 TL’den kiraya vermiş ve yıllık 6.600 TL kira geliri elde etmiş olsun. Bu durumda elde edilen hasılat, mesken kural dışı ücreti olan 7 bin TL’nin altında olduğundan beyan edilmeyecek. Eğer geliriniz bu tutarın üstündeyse bu defa 7 bin lirayı toplam gelirinizden düşeceksiniz. Bu durumu ilerleyen yazılarda detaylıca ele alacağız. Ancak şunu de derhal belirtelim konutlardan elde edilmiş kira gelirleri süresinde beyan edilmez veya eksik beyan edilirse, bu geliri sağlayan vatandaş 7.000 TL’lik istisnadan yararlanamaz.
İSTİSNA SADECE KONUTLARDA GEÇERLİ
Ancak, vergi dairesince herhangi bir tespit yapılmadan önce, süresinde beyan edilmeyen veya süresinde verilen beyannamede yer almayan konut kira gelirlerini, süresinden sonra verilen bildiri ile beyan edenler bu istisnadan yararlanabilecek. Mesken istisnası uygulaması sadece mesken olarak kiraya verilen gayrimenkullerden elde edilen gelirler için geçerli. Konut ve işyeri kira hasılatının birlikte elde edilip beyan edilmesi halinde, istisna ancak mesken kira gelirine uygulanacak. İşyeri kira gelirine istisna uygulanmayacak.
Diğer mühim bir nokta, vergi dünyasında gayrimenkul kapital iradı olarak kira gelirlerinde, ticari, zirai yada mesleki kazancını beyan etmek zorunda olanlar, 7.000 TL’nin üzerinde konut kira geliri elde edenlerden, beyanı gerekip gerekmediğine bakılmaksızın, kazançlarının tutarları toplamı Gelir Vergisi Kanunu’nun 103’uncu maddesinde yer edinen üçüncü gelir diliminin ücretler için geçerli olan 2021 yılı için 190.000 TL’lik tutarı aşanlar, 7.000 TL’lik istisnadan yararlanamaz.
SADECE 1 KONUT İÇİN GEÇERLİ
Bir konuta birden fazla ferdin ortak olması halinde, bu konuttan elde edilen kira gelirlerinin vergilendirilmesinde, her bir ortak ferdin 2021 yılı için 7.000 TL’lik kural dışı ayrı ayrı uygulanacak. Mirasın paylaşılmamış olması halinde, her bir mirasçı istisnadan ayrı ayrı yararlanacak. Bir vatandaşın birden fazla konuttan kira geliri elde etmesi halinde istisna, kira gelirleri her mesken için ayrı arı değil gelirin toplamına bir defa uygulanacak. Yani kural dışı sadece 1 konut için geçerli de diyebiliriz.
TAHSİL EDİLMESİ ŞART
Kira gelirinde gelirin elde edilmesi, öğrenim esasına bağlı. Yani şayet geliri öğrenim etmemişseniz beyan edip ödemenize gerek yok. Tahsil esasına bakılırsa kira gelirinin vergilendirilmesi için nakden yada ayni olarak öğrenim edilmiş olması gerekiyor. Kira bedelinin nakden öğrenim edilmesi, kiranın Türk parası yada yabancı para ile ödenmesini ifade ediyor. Alınan çek bedelleri de nakden tahsilat sayılır.
Vatandaş tarafınca o yıla veya geçmiş yıllara ilişik olarak öğrenim edilen kira bedelleri, tahsil edilen yılın hasılatı sayılıyor. Örneğin; 2018, 2019 ve 2020 yıllarına ilişik kira gelirlerinin toplu olarak 2021 yılında öğrenim edilmesi halinde, bu gelirler 2021 yılının geliri olarak dikkate alınıyor. Ancak gelecek yıllara ilişik olup, peşin olarak tahsil edilen kira bedelleri de ödemenin yapıldığı yılın değil, gelirin alakalı olduğu senenin geliri sayılıyor. Örneğin; 2021, 2022 ve 2023 yılları kira gelirleri topluca 2021 senesinde tahsil edilirse, her yıla ilişkin kira bedeli alakalı yılın geliri sayılıyor. Döviz cinsinden kiraya verme işlemlerinde tahsilat yapıldığı tarihteki T.C. Merkez Bankası döviz alış kuru esas alınarak kira gelirinde gayri safi hasılat belirleniyor.
KİRA ALINMAMASI HALİNDE EMSAL KİRA BEDELİ
Kira bedelinin asla; olmaması veya düşük olması halinde, “emsal kira bedeli” esas alınıyor. Buna göre; konutun bedelsiz olarak başkalarının kullanımına bırakılması, kira bedelinin emsal kira bedelinden düşük olması, hallerinde emsal kira bedeli esası uygulanıyor. Şayet kira takdiri veya tespiti yapılmamış ise emsal kira bedeli, bina yada arazinin emlak vergisi değerinin yüzde 5’i olarak alınıyor. Bina veya arazi dışında kalan mal ve haklarda emsal kira bedeli, bunların maliyet bedelinin yüzde 10 kabul ediliyor.
EVİMİZDE KİMLER OTURURSA VERGİ ÖDEMEYİZ?
Bazı hallerde ise emsal kira bedeli esası uygulanmıyor. Yani vergi ödemek zorunda da kalmıyoruz. Bu halleri aşağıda sayıyoruz.
• Boş kalan gayrimenkullerin korunması amacıyla bedelsiz olarak başkalarının ikametine bırakılması,
• Binaların mal sahiplerinin usul (anne baba, büyükanne-büyükbaba), furu (çocuklar, torunlar) veya kardeşlerinin ikametine tahsis edilmesi (Ancak, bu kimselerin her birinin ikametine birden fazla konut tahsis edilmişse bu konutların bir tek birisi için emsal kira bedeli hesaplanmaz. Örnek olarak, mal sahibi baba, çocuğunun ikametine iki adet gayrimenkul tahsis etmişse ancak bir tane gayrimenkul için emsal kira bedeli hesaplanmayıp diğeri için emsal kira bedeli hesaplayacak,
• Mal sahibi ile birlikte akrabaları da aynı evde veya dairede ikamet etmesi,
• Genel bütçeye dahil daireler ve özel bütçeli idareler, il hususi idareleri ve belediyeler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca meydana getirilen kiralamalar.
